Carbon Footprint là gì? Cách tính và biện pháp hạn chế

Tôi chắc rằng hầu hết mọi người đều chưa hiểu thuật ngữ “Carbon Footprint là gì”. Nó xuất hiện rất nhiều trong các chương trình về biến đổi khí hậu trên Tivi hay các bài báo. Trên thực tế đây là một vấn đề về khí thải mà thế giới cần giải quyết trong thời gian sắp tới.

Cùng tôi đi tìm hiểu tường tận những sự thật về Carbon Footprint ngay sau đây!

Carbon footprint là gì?

Carbon footprint (hay nói cách khác là Dấu Chân Carbon) là lượng khí thải mà sản phẩm hoặc dịch vụ phát ra trong quá trình sản xuất và sử dụng. Nó bao gồm nhiều loại khí như CO2, CH4, NO2 và F, gây ảnh hưởng tới sức khỏe con người và gây hiện tượng nóng lên toàn cầu.

Bạn có thể tạo ra dấu chân carbon trực tiếp hoặc gián tiếp. Ví dụ, khi sử dụng năng lượng để lái xe hoặc sử dụng thiết bị điện, bạn đang phát thải trực tiếp. Khi sử dụng sản phẩm mà cần năng lượng để sản xuất, bạn đang phát thải gián tiếp. Thông thường, phần lớn lượng khí thải carbon của một cá nhân đến từ giao thông vận tải, nhà ở và thực phẩm.

Thuật ngữ Carbon footprint được công bố lần đầu tiên vào năm 1979. Tuy nhiên, mãi đến năm 2007, thuật ngữ này mới được chính thức đưa vào sử dụng trong những báo cáo khoa học về biến đổi khí hậu.

Một số ví dụ của carbon footprint

Dưới đây là một số ví dụ về carbon footprint:

Lái xe ô tô: Việc sử dụng ô tô để di chuyển sẽ tạo ra lượng khí thải carbon dioxide đáng kể. Carbon footprint của một chiếc xe phụ thuộc vào loại động cơ, kích thước và mức tiêu thụ nhiên liệu của nó.

Sử dụng điện: Việc sử dụng điện trong nhà để nấu ăn, làm việc, giải trí, sưởi ấm, làm mát và các mục đích khác sẽ tạo ra lượng khí thải carbon dioxide.

Ăn uống: Sản xuất thực phẩm cần năng lượng và tài nguyên, và việc vận chuyển và bảo quản thực phẩm cũng tạo ra lượng khí thải carbon dioxide. Ăn nhiều thịt đỏ, thức ăn chế biến sẵn và hàng loạt các sản phẩm có nguồn gốc động vật sẽ tạo ra lượng khí thải lớn hơn so với việc ăn các sản phẩm thực phẩm có nguồn gốc thực vật.

Du lịch: Việc đi lại để tham quan và nghỉ dưỡng sẽ tạo ra lượng khí thải carbon dioxide từ việc vận hành máy bay, tàu hỏa, ô tô và các phương tiện di chuyển khác.

Mua sắm: Sản xuất và vận chuyển sản phẩm mới cũng tạo ra lượng khí thải carbon dioxide. Việc sử dụng sản phẩm tái chế và sản phẩm có nguồn gốc bền vững có thể giảm thiểu carbon footprint của chúng ta.

Sử dụng điện thoại và máy tính: Việc sử dụng điện thoại và máy tính cũng tạo ra lượng khí thải carbon dioxide, do sự tiêu thụ năng lượng của các thiết bị này và quá trình sản xuất chúng. Việc sử dụng các thiết bị điện thoại và máy tính một cách khoa học, hiệu quả hơn và đầu tư vào các thiết bị tiết kiệm năng lượng có thể giảm thiểu carbon footprint của chúng ta.

Cách tính toán dấu chân cacbon đơn giản nhất

Để tính toán Carbon footprint, chúng ta cần xem xét nhiều yếu tố, bao gồm:

• Khu vực sinh sống
• Phong cách sinh sống
• Loại và mức năng lượng tiêu thụ
• Sản phẩm công nghệ được sử dụng và cách sử dụng chúng
• … 

Cách tính tốt nhất là dựa trên mức độ tiêu thụ nhiên liệu của một người. Ví dụ, nếu bạn đi xe máy đường 200km với mức tiêu thụ là 2,5 lít xăng/100km, thì sẽ tiêu thụ 5 lít xăng và phát thải 11,5kg CO2. Con số này sẽ được cộng vào Carbon footprint của bạn hàng năm. 

Tại Việt Nam, chỉ số Carbon footprint trung bình lên tới gần 1,18 tấn/người/năm. Để giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường, các quốc gia cần thiết lập các quy định về tiêu chuẩn khí thải, đặc biệt với ô tô. Việc áp dụng tiêu chuẩn khí thải ô tô là rất cần thiết để giảm thiểu mức độ ô nhiễm môi trường, đặc biệt là đối với một quốc gia đang phát triển như Việt Nam.

Vậy cụ thể, có những biện pháp gì để tôi cùng các bạn giảm dấu chân Carbon Footprint?

Một số biện pháp giúp giảm dấu chân Carbon footprint

Để giảm dấu chân Carbon footprint, các bạn có thể áp dụng một hoặc đồng thời các biện pháp sau đây:

Giảm ăn thịt và sữa bò

Sản xuất và kinh doanh nông nghiệp là nguyên nhân gây ra lượng khí thải nhà kính lớn hơn cả nhiên liệu hóa thạch. Thịt bò và sữa bò là loại thực phẩm gây ra dấu chân Carbon lớn nhất. 

Để sản xuất 1 kg thịt bò, lượng CO2 phát thải tương đương với một chiếc ô tô chạy 27km. Loại thịt đỏ này cũng tốn nhiều nước hơn và tạo ra nhiều khí thải hơn so với thịt gia cầm. Vì vậy, hãy hạn chế sử dụng các sản phẩm thịt đỏ và sữa động vật, thay thế bằng rau củ, hạt, quả hoặc chế độ ăn thuần thực vật sẽ tốt hơn cho môi trường.

Hạn chế sử dụng xe cá nhân

Một trong những nguyên nhân chính gây tăng lượng carbon footprint là khí CO2 phát thải từ các phương tiện giao thông như xe ô tô. Thay vì lái xe riêng, bạn có thể chọn đi xe đạp, đi xe ô tô điện, xe máy điện hoặc đi xe buýt. Lựa chọn những loại xe điện xanh thân thiện với môi trường cũng giúp cắt giảm lượng carbon phát thải từ quá trình sử dụng nhiên liệu cho mỗi lần di chuyển.

Các thành phố lớn trên thế giới đang đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng giao thông công cộng để giảm thiểu lượng khí thải CO2 từ xe ô tô và đáp ứng nhu cầu đi lại ngày càng tăng khi dân số tăng lên. Lựa chọn phương tiện công cộng như xe buýt, tàu điện ngầm, xe lửa có thể giảm tới 37 triệu tấn CO2 hàng năm.

Hướng sang dùng năng lượng sạch, bền vững

Hiện nay, phần lớn năng lượng được sử dụng để vận hành máy móc và thiết bị đời sống của con người đến từ các loại nhiên liệu hóa thạch như dầu mỏ, than đá và khí đốt tự nhiên. Tuy nhiên, những nhiên liệu này có nguồn cung hạn chế và gây ảnh hưởng xấu đến môi trường bởi khi đốt cháy chúng sẽ thải ra các chất độc gây ô nhiễm không khí và góp phần vào biến đổi khí hậu.

Để giảm thiểu sự phụ thuộc vào các nguồn nhiên liệu hóa thạch và tiết kiệm tài nguyên thiên nhiên, chúng ta có thể chuyển sang sử dụng các nguồn năng lượng sạch và bền vững như điện, gió, mặt trời và địa nhiệt.

Để phục vụ cho các hoạt động sinh hoạt hàng ngày, chúng ta có thể sử dụng các loại xe điện như xe máy điện và ô tô điện thay cho các loại xe chạy bằng nhiên liệu hóa thạch như xăng và dầu.

Tham khảo các mẫu vô lăng carbon được độ từ Thành Vô Lăng.

Trồng nhiều cây xanh

Nếu bạn sống ở đô thị, việc trồng cây xanh có thể giúp giảm lượng khí thải carbon nhanh chóng và dễ dàng. Thực vật hấp thụ CO2 và tạo ra oxy, rất tốt cho sức khỏe của con người.

Mỗi cây xanh có thể tiêu thụ xấp xỉ 24kg CO2 mỗi năm. Trồng cây xanh giúp cải thiện chất lượng không khí, làm giảm hiệu ứng Carbon footprint và làm mát không khí. Hãy tạo thêm không gian cho cây xanh hoặc trồng thêm các loại cây xanh để giúp bảo vệ môi trường và sức khỏe của bạn.

Thực hiện tắt các thiết bị điện khi không sử dụng

Theo các nghiên cứu, các gia đình ở Anh khi để các thiết bị điện ở chế độ chờ mỗi năm có thể tạo ra tới 800.000 tấn khí thải CO2. 

Vì vậy, để giảm lượng khí thải này, cách đơn giản nhất là tắt hoàn toàn hoặc rút nguồn điện của các thiết bị khi không sử dụng. Hành động nhỏ đó có thể giảm đáng kể lượng khí thải CO2 ra môi trường.

Thực hiện 5R không lãng phí

Có một giải pháp hiệu quả để chống lại biến đổi khí hậu đó là không lãng phí. Bạn có thể thực hành 5R để không lãng phí với ba nguyên tắc R: Giảm thiểu, tái sử dụng và tái chế. Để thực hiện các nguyên tắc này, bạn có thể làm những điều sau:

Từ chối (Refuse): Hãy từ chối sử dụng đồ nhựa một lần và các sản phẩm bằng giấy. Hãy chọn đồ có thể tái sử dụng.

Giảm tiêu dùng (Reduce): Hãy giảm kích thước của những gì bạn mua và chỉ mua những thứ bạn thực sự cần.

Tái sử dụng (Reuse): Hãy luôn tìm cách tái sử dụng một món đồ bằng cách giữ nó trong tình trạng tốt, sửa chữa hoặc nâng cấp khi nó bị hỏng.

Rot: Hãy thiết lập một hệ thống phân trộn từ thức ăn thừa hoặc tìm một trung tâm thu mua phế liệu thực phẩm gần nhà của bạn.

Tái chế (Recycle): Hãy tái chế đúng cách bất kỳ vật dụng bằng nhựa, giấy, thủy tinh hoặc kim loại nào. Hãy giảm bớt hoặc tái sử dụng các vật dụng.

Hạn chế sử dụng thời trang nhanh

Thời trang nhanh là loại quần áo được thiết kế theo xu hướng nhất thời, thường rẻ tiền và thay đổi liên tục. 

Tuy nhiên, quá trình sản xuất và sử dụng quần áo này sẽ ảnh hưởng lớn đến dấu chân carbon do việc giảm chi phí và rút ngắn thời gian sản xuất. Việc sử dụng các loại thuốc nhuộm vải dệt rẻ tiền, độc hại cũng gây ô nhiễm nguồn nước. 

Để giảm thiểu lượng carbon footprint, giải pháp đơn giản là bạn nên hạn chế tiêu thụ những sản phẩm thời trang “ăn liền” này.

Tại sao mỗi người cần giảm số dấu chân carbon?

Tất cả mọi người cần giảm số dấu chân carbon của mình bởi 4 lý do chính sau đây:

Lượng khí nhà kính và môi trường

Lượng khí thải carbon của chúng ta đang ngày càng tăng và gây ảnh hưởng đến môi trường. Thực vật bị ảnh hưởng bởi sự thay đổi nhiệt độ và mưa, dẫn đến việc di chuyển của các loại thảm thực vật đến vùng khí hậu mát mẻ hơn.

Mực nước biển đang tăng lên do nhiệt độ trái đất tăng. Điều này không chỉ làm xói mòn bờ biển và phá hủy hệ sinh thái, mà còn có thể khiến các thành phố ven biển phải di dời đến những nơi cao hơn.

Lượng khí nhà kính và động vật hoang dã

Khi khí hậu thay đổi, thảm thực vật thay đổi theo và động vật hoang dã phụ thuộc vào chúng để sống. Nhưng khi thời tiết và nhiệt độ thay đổi quá nhanh, động vật không thể theo kịp và sẽ bị đe dọa. Điển hình là việc tan chảy băng ở Bắc cực đang phá hủy môi trường sống của gấu Bắc Cực. 

Nếu chúng ta không làm gì để giảm thiểu tốc độ biến đổi khí hậu, một phần tư số loài trên Trái đất sẽ đứng trước nguy cơ tuyệt chủng trong 40 năm tới, theo Tổ chức Bảo tồn Thiên nhiên. Chúng ta cần hành động ngay bây giờ để bảo vệ các loài động vật và môi trường sống của chúng.

Lượng khí nhà kính và sức khỏe con người

Khi lượng khí thải carbon tăng lên, sức khỏe của chúng ta sẽ bị ảnh hưởng, đặc biệt là đối với phụ nữ làm nông nghiệp và trẻ em. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, biến đổi khí hậu dự kiến sẽ khiến tỷ lệ người dân ở Mali bị đói tăng từ 34% lên ít nhất 64% trong 40 năm tới. 

Nguyên nhân là do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đối với cây lương thực, chẳng hạn như hạn hán gây khó khăn trong trồng trọt và bệnh tiêu chảy do thiếu nước sạch. Nhiệt độ cao cũng làm tăng nguy cơ mắc các bệnh như sốt rét do sự phát triển của muỗi. 

Ngoài ra, ô nhiễm không khí cũng gây ra các bệnh liên quan đến hô hấp. Tuy nhiên, có thể giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu bằng cách sử dụng năng lượng sạch và bảo vệ môi trường.

Lượng khí nhà kính và thiệt hại kinh tế

Các nền kinh tế địa phương phụ thuộc vào đất đai và tài nguyên thiên nhiên sẽ chịu tác động nặng nề của biến đổi khí hậu. Ví dụ, năng suất cây trồng giảm, sản lượng khai thác thủy hải sản giảm mạnh, gây ra ảnh hưởng đến sức khỏe và kinh tế của địa phương.

Câu hỏi thường gặp về carbon footprint

Ngoài những thông tin cơ bản về Carbon Footprint đề cập ở trên, dưới đây là một số câu hỏi mà mọi người thường gặp khi nói về chủ đề này.

Làm thế nào để làm phân bón cho cây trồng từ rác thải?

Bạn có thể thực hiện các bước sau để làm phân bón cho cây trồng từ rác thải:

Bước 1 – Tách rác thải hữu cơ và rác thải không hữu cơ: Rác thải hữu cơ như thức ăn thừa, lá cây và cỏ có thể sử dụng để làm phân bón. Trong khi đó, rác thải không hữu cơ như bình xịt phun côn trùng, hộp thủy tinh, nhựa và kim loại không nên sử dụng.

Bước 2 – Tổ chức các loại rác thải hữu cơ lại: Chọn một chỗ ở trong vườn hoặc sân để tập trung các loại rác thải hữu cơ. Có thể dùng một cái thùng hoặc bao lớn để đựng các loại rác này.

Bước 3 – Xây dựng một bồn phân hủy: Có thể tự làm bồn phân hủy bằng cách đổ đất vào một chiếc thùng lớn, tạo ra một khoảng trống bên trong và đổ các loại rác thải hữu cơ vào đó. Các loại rác này sẽ phân hủy theo thời gian và trở thành phân bón.

Bước 4 – Bón phân cho cây trồng: Khi phân bón đã phân hủy hoàn toàn, bạn có thể bón nó lên cây trồng để cung cấp dinh dưỡng cho chúng.

Lưu ý rằng quá trình phân hủy rác thải hữu cơ thành phân bón có thể mất từ vài tháng đến vài năm, phụ thuộc vào điều kiện thời tiết, lượng nước và loại vi sinh vật có trong môi trường phân hủy.

Đâu là cách để phân loại rác thải đúng cách và hiệu quả?

Để phân loại rác thải đúng cách và hiệu quả, bạn cần chia chúng thành ba loại: 

• Rác dễ phân huỷ (đến từ thực vật hoặc động vật)
• Rác khó phân huỷ (túi nhựa, chai sành, thuỷ tinh và các loại vật liệu y tế, xây dựng) 
• Rác tái chế (bao gồm kim loại, chai nhựa, giấy, thùng carton…)

Sau đó, hãy phân loại rác trước khi thải ra bên ngoài môi trường. Điều này sẽ giúp giảm thiểu tác động tiêu cực của rác thải đến môi trường và sức khỏe con người.

Tầm quan trọng của lối sống xanh là gì?

Sống theo phong cách xanh giúp giảm thiểu lượng rác thải gây ô nhiễm cho môi trường, bao gồm không khí, nước và đất. Điều này đem lại lợi ích cho sức khoẻ và chất lượng sống của con người, đồng thời giúp bảo vệ môi trường một cách hiệu quả. 

Trên đây là tất cả những điều bạn cần biết về carbon footprint cũng như kiến thức để có một lối sống lành mạnh hơn, nhằm giảm tải lượng khí thải CO2 ra môi trường từ các hoạt động trong đời sống hàng ngày. Hy vọng bài viết sẽ giúp ích cho bạn trong quá trình kiến tạo lối sống xanh của mình!  Cảm ơn đã đọc bài viết của chúng tôi.